અર્ગનોમિક્સ એ લોકોનો તેમના કાર્યકારી વાતાવરણમાં અભ્યાસ છે, જેમાં ભૌતિક વાતાવરણ અને કાર્યસ્થળના વાતાવરણ બંનેનો સમાવેશ થાય છે. ભૌતિક વાતાવરણમાં કર્મચારી દરરોજ ઉપયોગ કરે છે તેવા સાધનોનો સમાવેશ થાય છે જ્યારે કાર્ય પર્યાવરણ એ કાર્યસ્થળનું એકંદર માળખું છે, દા.ત. પ્રકાશ, તાપમાન અને જમીન.

એર્ગોનોમિક્સ એ કામદારને અનુકૂળ ન હોય તેવા વાતાવરણમાં અનુકૂળ થવા માટે દબાણ કરવાને બદલે, તે વ્યક્તિગત કર્મચારીની જરૂરિયાતોને પૂરી કરવા માટે વાતાવરણને બદલવાનો સમાવેશ કરે છે.

અર્ગનોમિક્સનાં પ્રકારો શું છે?

ભૌતિક અર્ગનોમિક્સ:

શારીરિક અને શારીરિક કાર્યભાર, પુનરાવર્તિત હલનચલન અને ખરાબ સ્થિતિને કારણે શરીરની પ્રતિક્રિયા સાથે વ્યવહાર કરે છે, જે તણાવ અને સ્પ્રેઇનનું કારણ બની શકે છે.

જ્ઞાનાત્મક અર્ગનોમિક્સ:

કામ કરી રહેલા કર્મચારીની માનસિક સ્થિતિ અને ક્ષમતા સાથે વ્યવહાર કરે છે. કાર્યભાર વ્યક્તિની નિર્ણય લેવાની પ્રક્રિયાને અસર કરે છે કાર્યભારમાં વધારો થવાથી એકાગ્રતામાં ઘટાડો થઈ શકે છે પરિણામે માનવ ભૂલ થઈ શકે છે.

સંસ્થાકીય અર્ગનોમિક્સ:

આ પ્રકાર કાર્ય વાતાવરણ, કાર્ય શિફ્ટ, દેખરેખ, ટીમવર્ક અને નૈતિકતા અને નીતિઓ સાથે લગતો હોઈ છે.

ખરાબ અર્ગનોમિક્સ ની અસરો શું હોઈ શકે?

ખરાબ એર્ગોનોમિક્સને કારણે થતા લક્ષણો અન્ય સમસ્યાઓ સાથે ભૂલ થઈ શકે છે અથવા તેટલા નાના હોઈ શકે છે કે તેઓ નોંધનીય ન હોય. ખરાબ એર્ગોનોમિક્સ કેટલીક સ્નાયુ-કંકાલ વિકૃતિઓ અને અન્ય સમસ્યાઓના વિકાસમાં નોંધપાત્ર ભૂમિકા ભજવી શકે છે, જેમ કે:

• ગળાનો દુઃખાવો
• પીઠનો દુઃખાવો
• ખભાનો દુઃખાવો
• હાથનો દુઃખાવો
• માથાનો દુઃખાવો
• પુનરાવર્તિત ઇજાઓને કારણે તણાવ
• કાર્પલ ટનલ
• ડાયાબિટીસ
• હૃદય રોગો
• સ્થૂળતા
• સ્ટ્રોક
• શરીરની મુદ્રા ના લીધેના સ્નાયુઓના દુખાવા

એર્ગોનોમિક તાલીમથી કોણ લાભ મેળવી શકે છે?

કાર્યના પ્રકારના આધારે, જોખમના પરિબળો પણ અલગ હોઈ છે. કામદારો, દેખરેખદારો, એન્જિનિયરો, મેનેજરો, વહીવટકર્તાઓ, સહાયકો વગેરે એર્ગોનોમિક તાલીમ કાર્યક્રમથી લાભ મેળવી શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે, ઑફિસ કર્મચારીની માઉસ, કીબોર્ડ અને ખુરશીની ખરાબ પ્લેસમેન્ટથી આંગળીઓ, કાંડા અને હાથ પ્રભાવિત થઈ શકે છે. જ્યારે ફેક્ટરી કામદાર કમર વળવા અને ભારે વસ્તુઓ ઉપાડવાને કારણે પીઠ અને ગળાની ઇજાઓ માટે સંવેદનશીલ હોઈ શકે છે.